Madalyonlar, herhangi bir konuda hatıra olabilecek ve genellikle ilgililere ödül olarak verilen farklı metallerden üretilmiş, artistik basımlı objelerdir. Gerek Osmanlı Devleti’nde, gerekse Türkiye Cumhuriyeti’nde tarihimizin önemli olaylarını hatırlatan ve ilginç bir koleksiyon oluşturan madalyonları, kısa bilgilerle müzemizde paylaşıyoruz…
Bir kişi veya kuruluşa, spor, askeri, bilimsel, kültürel, akademik veya diğer çeşitli başarıların tanınması ile ilgili ödül olarak verilen hatıralardır. Müzemizin bu bölümünde Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait madalyalar sergilenecektir…
İSTİKLAL MADALYASI
İstiklâl Madalyası, Türk Kurtuluş Savaşı’nda yararlılık gösteren askerlere ve sivillere, o dönemde milletvekili olanlara, savaşa katılan alayların sancaklarına, Erzurum ve Sivas kongrelerine katılanlara, İstiklâl Madalyası Kanunu adlı özel bir yasaya göre verilen madalyadır. İstiklâl Madalyası’nın şeklinin belirlenmesi için Darphane tarafından bir tasarım yarışması açılmış, yarışmayı 9 Ocak 1923’te heykeltıraş Mesrur İzzet Bey'in yaptığı tasarım kazanmıştır. İstiklâl madalyası oval şeklindedir. İstiklâl Madalyası'nın çıkarılmasından sonra Osmanlı dönemine ilişkin tüm madalya ve nişanlar iptal edilmiştir. Pirinçten yapılmıştır. Orijinal Osmanlıca olarak basımı yapılanların ölçüleri 34 x 39 mm ağırlığı 10,5 gramdır. Daha sonra yeni Türk alfabesiyle yapımı devam etmiştir. Şimdiye kadar 100 bin mertebesinde İstiklal Madalyası verilmiştir.
FATİH SULTAN MEHMED MADALYONU - 1481
Bugün dünyada sadece 4 adet örneği bulunan ve bunlardan birinin İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yeni satın alınmış olan, 1481 yılında CONSTANZO DA FERRARA tarafından yapılmış olan madalyanın ön yüzünde II. Mehmed'in profil portresi ve “SULTANI MOHAMMETH OCTHOMANI VGVLI BIZANTII INPERATORIS' (Sultan Muhammed, Osman'ın soyundan ve Bizans İmparatoru) yazısı yer almaktadır. Madalyonun arka yüzünde ise, iki ağacın önündeki kayalık bir arazide Sultan’ın at üzerinde bir görüntüsü ve çevrede 'MOHAMETH ASIE ETERTIE INPERATORIS YMAGO EQVESTRIS IN EXERCITUS' (Asya ve Yunanistan'ın İmparatoru Muhammed) ve ortada 'OPUS CONSTANTII' (Konstantin'in eseri) yazıları yer almaktadır. Bronzdan üretilmiş madalya 11,5 cm çapında ve 450,64 gram ağırlığındadır.
Costanzo, muhtemelen Türkiye'nin Negroponte'ye saldırısının ardından diplomatik ilişkilerin yeniden kurulduğu 1475-1478 yılları arasında Sultan II. Mehmed'in (1430-1481) bir portresini yapması için İstanbul'a çağrılmıştır. Costanzo'nun, bu madalyanın üretildiği 1481'de Sultan'ın ölümüne kadar sarayda kalmış olduğu düşünülmektedir.